Heviran® - ulotka, cena, sposób stosowania i przeciwwskazania leku

Heviran® (acyklowir) – nowoczesny lek przeciwwirusowy przeciw opryszczce, ospie wietrznej i półpaścowi

Heviran® to produkt leczniczy zawierający acyklowir, stosowany w leczeniu i profilaktyce zakażeń wywołanych przez wirusy opryszczki (Herpes simplex) oraz wirusa ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster). Lek jest dostępny w tabletkach po 200 mg, 400 mg i 800 mg.

Poniższe informacje mają charakter poglądowy i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Decyzję o wdrożeniu leczenia, doborze dawki i czasie trwania terapii podejmuje wyłącznie lekarz.

Wskazania do stosowania leku Heviran®

Leczenie zakażeń wywołanych przez wirusa opryszczki pospolitej (HSV)

• Ostra i nawrotowa opryszczka skóry i błon śluzowych
• Opryszczka narządów płciowych (pierwotna i nawrotowa)

Heviran® zmniejsza nasilenie objawów, skraca czas utrzymywania się zmian skórnych i przyspiesza gojenie.

Profilaktyka nawrotów opryszczki u pacjentów z prawidłową odpornością

Preparat stosuje się w długotrwałej terapii supresyjnej u osób z częstymi nawrotami opryszczki. Celem jest zmniejszenie częstości i ciężkości zaostrzeń.

Profilaktyka zakażeń opryszczkowych u pacjentów z obniżoną odpornością

• Pacjenci po przeszczepieniach (np. szpiku kostnego)
• Osoby z ciężkimi niedoborami odporności

U tych pacjentów zakażenia opryszczkowe mogą przebiegać ciężej, dlatego Heviran® stosuje się w profilaktyce zakażenia lub jego zaostrzeń.

Leczenie ospy wietrznej i półpaśca (Varicella-zoster)

• Ospa wietrzna (szczególnie u dzieci starszych i dorosłych)
• Półpasiec

Najlepszy efekt uzyskuje się, rozpoczynając terapię w ciągu pierwszych 24 godzin od pojawienia się wysypki.

Jak działa Heviran® (mechanizm działania)

Acyklowir jest syntetycznym analogiem purynowego nukleozydu. Ulega wybiórczej aktywacji w komórkach zakażonych wirusem.

• Wirusowa tymidynowa kinaza fosforyluje acyklowir do monofosforanu
• Enzymy komórkowe przekształcają go do trójfosforanu acyklowiru
• Trójfosforan wbudowuje się w DNA wirusa i przerywa syntezę wirusowego DNA, blokując namnażanie wirusa

Dzięki wybiórczej aktywacji w zakażonych komórkach toksyczność wobec zdrowych komórek jest minimalna.

Dawkowanie i sposób stosowania leku Heviran®

Dokładny schemat dawkowania należy każdorazowo ustalić z lekarzem. Poniżej przedstawiono standardowe schematy zawarte w ulotce.

Dorośli

Leczenie zakażeń opryszczkowych (Herpes simplex)

• Zwykle: 200 mg 5 razy na dobę co około 4 godziny (z przerwą nocną)
• Czas trwania terapii: 5 dni; w ciężkich zakażeniach pierwotnych kurację można wydłużyć
• U pacjentów z ciężkim niedoborem odporności lub zaburzeniami wchłaniania: dawkę można zwiększyć do 400 mg

Bardzo istotne jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia po wystąpieniu objawów. W nawrotach zaleca się rozpoczęcie terapii w okresie prodromalnym (świąd, pieczenie) lub natychmiast po pojawieniu się pierwszych zmian.

Profilaktyka nawrotów opryszczki przy prawidłowej odporności

• Zwykle: 200 mg 4 razy na dobę (co 6 godzin)
• Alternatywnie: 400 mg 2 razy na dobę (co 12 godzin) – wygodniejsze dla wielu pacjentów
• Możliwa stopniowa redukcja dawki: do 200 mg 3 razy na dobę lub 200 mg 2 razy na dobę
• U części pacjentów skuteczna jest łączna dawka dobowa 800 mg
• Zaleca się przerywanie leczenia co 6–12 miesięcy w celu oceny przebiegu choroby

Profilaktyka zakażeń opryszczkowych u pacjentów z obniżoną odpornością

• Standardowo: 200 mg 4 razy na dobę (co 6 godzin)
• W ciężkim niedoborze odporności (np. po przeszczepieniu szpiku kostnego): dawkę można zwiększyć do 400 mg

Leczenie ospy wietrznej i półpaśca

• 800 mg 5 razy na dobę (co 4 godziny z przerwą nocną)
• Czas trwania terapii: 7 dni
• Leczenie należy rozpocząć jak najwcześniej, optymalnie w ciągu pierwszych 24 godzin od wystąpienia wysypki

Dzieci i młodzież

Opryszczka (leczenie i profilaktyka u dzieci z niedoborem odporności)

• Powyżej 2 lat: dawkowanie jak u dorosłych
• Poniżej 2 lat: połowa dawki dla dorosłych

Leczenie ospy wietrznej

• 6 lat i powyżej: 800 mg 4 razy na dobę
• 2–5 lat: 400 mg 4 razy na dobę
• Poniżej 2 lat: 200 mg 4 razy na dobę
• Alternatywny sposób obliczania dawki: 20 mg/kg masy ciała 4 razy na dobę (maksymalnie 800 mg na dawkę)
• Czas trwania terapii: 5 dni

Szczegółowe schematy profilaktyki nawrotów opryszczki i leczenia półpaśca u dzieci z prawidłową odpornością nie zostały opisane.

Pacjenci w podeszłym wieku

• Należy uwzględnić możliwość obniżenia czynności nerek
• Przy stosowaniu wysokich dawek konieczne jest zapewnienie odpowiedniego nawodnienia
• Lekarz może dostosować dawkę w zależności od klirensu kreatyniny

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

U tych pacjentów zwiększa się ryzyko kumulacji leku, dlatego konieczna jest modyfikacja dawkowania i ścisła kontrola stanu klinicznego.

• W ciężkich zaburzeniach czynności nerek (ClCr < 10 ml/min) podczas leczenia opryszczki: – 200 mg 2 razy na dobę (co 12 godzin)
• W leczeniu ospy wietrznej i półpaśca: – umiarkowane zaburzenia (ClCr 10–25 ml/min): 800 mg 3 razy na dobę (co 8 godzin) – ciężkie zaburzenia (ClCr < 10 ml/min): 800 mg 2 razy na dobę (co 12 godzin)

Wszyscy pacjenci z niewydolnością nerek powinni utrzymywać odpowiednie nawodnienie organizmu.

Przeciwwskazania do stosowania leku Heviran®

• Nadwrażliwość na acyklowir
• Nadwrażliwość na walacyklowir
• Alergia na jakikolwiek składnik pomocniczy leku

W przypadku występowania w wywiadzie ciężkich reakcji nadwrażliwości konieczna jest konsultacja lekarska przed rozpoczęciem terapii.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

• Zaburzenia czynności nerek: stosować ostrożnie, może być konieczne zmniejszenie dawki
• Ostra lub przewlekła odwodnienie: należy zapewnić odpowiednie nawodnienie
• Wysokie dawki acyklowiru: zwiększają ryzyko uszkodzenia nerek, zwłaszcza przy niedostatecznym przyjmowaniu płynów
• Podeszły wiek i niewydolność nerek: zwiększone ryzyko działań niepożądanych ze strony układu nerwowego, konieczna obserwacja

Obecnie brak wystarczających danych potwierdzających, że leczenie acyklowirem u pacjentów immunokompetentnych z półpaścem zmniejsza ryzyko późnych powikłań (np. neuralgii popółpaścowej).

Nie prowadzono badań wpływu leku Heviran® na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Z uwagi na możliwe działania niepożądane ze strony układu nerwowego (zawroty głowy, senność) należy indywidualnie ocenić reakcję pacjenta.

Interakcje leku Heviran® z innymi preparatami

Acyklowir jest wydalany przez nerki w drodze czynnego wydzielania kanalikowego, dlatego jednoczesne stosowanie z lekami konkurującymi o ten mechanizm wydalania może zwiększać jego stężenie we krwi.

• Probenecyd i cymetydyna: zwiększają ekspozycję (AUC) acyklowiru i zmniejszają jego klirens nerkowy
• Mykofenolan mofetylu: jednoczesne stosowanie zwiększa stężenia acyklowiru oraz nieaktywnego metabolitu mykofenolanu w osoczu
• Teofilina: równoczesne przyjmowanie może zwiększyć AUC teofiliny o około 50%; zaleca się kontrolę stężenia teofiliny we krwi

Ze względu na szeroki zakres terapeutyczny acyklowiru zazwyczaj nie jest konieczna modyfikacja dawki leku Heviran®, jednak schemat stosowania pozostałych leków powinien zostać oceniony przez lekarza.

Stosowanie leku Heviran® w ciąży i podczas karmienia piersią

Ciąża

• Dostępne są jedynie ograniczone dane dotyczące stosowania acyklowiru u kobiet w ciąży
• Lek można zastosować, jeśli spodziewane korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu

O podaniu leku Heviran® w okresie ciąży decyduje lekarz.

Karmienie piersią

• Przy doustnym przyjmowaniu acyklowiru 200 mg 5 razy na dobę stężenie w mleku kobiecym stanowi 60–410% stężenia w osoczu
• Szacunkowa dawka dla dziecka wynosi do 0,3 mg/kg mc./dobę
• Należy zachować ostrożność przy stosowaniu leku u kobiet karmiących piersią

Brak danych dotyczących wpływu acyklowiru na płodność kobiet. U mężczyzn przy dawkach do 1 g/dobę przez okres do 6 miesięcy nie stwierdzono klinicznie istotnego wpływu na parametry nasienia.

Działania niepożądane leku Heviran®

Jak każdy lek, Heviran® może powodować działania niepożądane. Ich częstość i nasilenie zależą od dawki, czasu trwania leczenia, stanu nerek oraz indywidualnej wrażliwości pacjenta.

Skład krwi i układ chłonny

• Bardzo rzadko: niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość

Układ immunologiczny

• Rzadko: reakcja anafilaktyczna

Psychika i układ nerwowy

• Często: bóle głowy, zawroty głowy
• Bardzo rzadko: pobudzenie, dezorientacja, drżenie, ataksja, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka

Objawy neurologiczne częściej obserwuje się u pacjentów z niewydolnością nerek lub innymi czynnikami predysponującymi, zwykle ustępują one po odstawieniu leku.

Układ oddechowy

• Rzadko: duszność

Przewód pokarmowy

• Często: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha

Wątroba i drogi żółciowe

• Rzadko: przemijające zwiększenie stężenia bilirubiny oraz aktywności enzymów wątrobowych
• Bardzo rzadko: zapalenie wątroby, żółtaczka

Skóra i tkanka podskórna

• Często: świąd, wysypka (w tym nadwrażliwość na światło)
• Niezbyt często: pokrzywka, uogólnione przyspieszone wypadanie włosów (bez jednoznacznego potwierdzenia związku przyczynowego z acyklowirem)
• Rzadko: obrzęk naczynioruchowy

Nerki i drogi moczowe

• Rzadko: zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi
• Bardzo rzadko: ostra niewydolność nerek, ból w okolicy nerek

Zaburzenia czynności nerek zazwyczaj ustępują po wyrównaniu gospodarki wodno-elektrolitowej i/lub zmniejszeniu dawki lub odstawieniu leku, jednak w wyjątkowych przypadkach może dojść do ciężkiej ostrej niewydolności nerek.

Ogólne zaburzenia

• Często: zmęczenie, gorączka

W przypadku wystąpienia nietypowych lub ciężkich objawów należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Przedawkowanie leku Heviran®

• Jednorazowe przyjęcie do 20 g acyklowiru zwykle nie powoduje istotnej toksyczności
• Długotrwałe, powtarzane przyjmowanie dawek przekraczających zalecane może wywołać: – objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty) – objawy neurologiczne (bóle głowy, splątanie)
• W przypadku przedawkowania postaci dożylnej opisywano wzrost stężenia kreatyniny i mocznika, rozwój niewydolności nerek oraz ciężkie zaburzenia neurologiczne (omamy, drgawki, śpiączka)

W razie podejrzenia przedawkowania pacjent powinien pozostawać pod obserwacją; w przypadku nasilonych objawów można rozważyć hemodializę, która znacząco przyspiesza eliminację acyklowiru.

Skład leku Heviran®

Każda tabletka leku Heviran® zawiera:

• 200 mg acyklowiru lub
• 400 mg acyklowiru lub
• 800 mg acyklowiru

Pełny wykaz substancji pomocniczych znajduje się w oficjalnej ulotce dołączonej do leku.

O czym należy pamiętać

• Nie należy leczyć się samodzielnie – szczególnie w ciąży, podczas karmienia piersią, u dzieci oraz w przypadku chorób przewlekłych
• Dawkę i czas stosowania leku ustala lekarz, biorąc pod uwagę rozpoznanie, wiek, czynność nerek i ogólny stan pacjenta
• Dla zmniejszenia ryzyka powikłań konieczne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących odpowiedniego nawodnienia
• W razie wystąpienia jakichkolwiek nietypowych objawów w trakcie terapii należy poinformować o tym lekarza

Heviran® jest skutecznym lekiem przeciwwirusowym w leczeniu opryszczki, ospy wietrznej i półpaśca, jednak bezpieczne stosowanie jest możliwe wyłącznie przy ścisłym przestrzeganiu zaleceń lekarza oraz zapisów oficjalnej ulotki.