Afobam® (alprazolam) – wskazania, dawkowanie, ważne informacje dla pacjenta
Afobam® to produkt leczniczy z grupy benzodiazepin, zawierający alprazolam (0,25 mg lub 0,5 mg w jednej tabletce). Lek stosuje się z przepisu lekarza w krótkotrwałym, objawowym leczeniu zaburzeń lękowych, gdy objawy są nasilone, zaburzają codzienne funkcjonowanie i znacząco pogarszają jakość życia.
Ważne: poniższe informacje nie zastępują konsultacji z lekarzem. Przepisanie i modyfikacja dawki leku Afobam® możliwe są wyłącznie przez specjalistę.
Wskazania do stosowania leku Afobam®
Afobam® jest wskazany do krótkotrwałego, objawowego leczenia:
- uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD);
- zaburzeń lękowych z towarzyszącą depresją;
- zaburzenia panicznego:
- z agorafobią;
- bez agorafobii.
Afobam® stosuje się tylko w przypadkach, gdy objawy:
- są wyraźnie nasilone;
- zaburzają prawidłowe funkcjonowanie w życiu codziennym i pracy;
- lub są subiektywnie wyjątkowo uciążliwe dla pacjenta.
Dawkowanie i schemat stosowania leku Afobam®
Ogólne zasady terapii
- Leczenie powinno być możliwie najkrótsze.
- Zalecany całkowity czas stosowania wynosi do 8–12 tygodni, łącznie z etapem stopniowego odstawiania.
- Przedłużenie terapii jest możliwe wyłącznie po ponownej ocenie stanu pacjenta przez specjalistę.
- Stosuje się minimalną skuteczną dawkę w celu ograniczenia ryzyka działań niepożądanych i rozwoju uzależnienia.
- W przypadku nasilonych działań niepożądanych dawkę należy zmniejszyć.
Leczenie uogólnionego zaburzenia lękowego i lęku z wtórną depresją
Zalecana dawka początkowa:
- 0,25–0,5 mg 3 razy na dobę.
Jeśli efekt jest niewystarczający, lekarz może stopniowo zwiększać dawkę dobową do:
- maksymalnie 4 mg na dobę w dawkach podzielonych.
Leczenie zaburzenia panicznego
Zalecana dawka początkowa:
- 0,5–1 mg przed snem.
Dalsza modyfikacja dawkowania:
- zwiększanie dawki nie więcej niż o 1 mg co 3–4 dni;
- dodatkowe dawki podzielone na 3–4 podania w ciągu dnia.
Na podstawie badań klinicznych:
- przeciętna skuteczna dawka dobowa wynosi 4–8 mg;
- dawka maksymalna 10 mg na dobę była stosowana wyłącznie w wyjątkowych przypadkach.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku i osoby osłabione
Zalecana dawka początkowa:
- 0,25 mg 2–3 razy na dobę.
Przy dobrej tolerancji lekarz może ostrożnie zwiększać dawkę. W razie wystąpienia działań niepożądanych dawkę początkową należy zmniejszyć.
Zaburzenia czynności wątroby
- Ciężka niewydolność wątroby stanowi przeciwwskazanie do stosowania leku Afobam®.
Dzieci i młodzież
- Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania alprazolamu u osób poniżej 18. roku życia nie zostały ustalone.
- Stosowanie leku Afobam® w tej grupie wiekowej nie jest zalecane.
Stopniowe odstawianie leku
Afobam® stosuje się w terapii objawowej, dlatego po zakończeniu leczenia możliwy jest nawrót objawów lęku. Aby zmniejszyć ryzyko zespołu odstawiennego i nasilenia lęku:
- dawkę zmniejsza się stopniowo – zazwyczaj o 0,5 mg co 3 dni;
- u niektórych pacjentów konieczne jest jeszcze wolniejsze redukowanie dawki.
Przeciwwskazania do stosowania leku Afobam®
Afobam® jest przeciwwskazany w przypadku:
- nadwrażliwości na alprazolam, inne benzodiazepiny lub jakikolwiek składnik pomocniczy preparatu;
- miastenii;
- ciężkiej niewydolności oddechowej;
- zespołu bezdechu sennego;
- ciężkiej niewydolności wątroby;
- wiek poniżej 18 lat.
Szczególne ostrzeżenia i środki ostrożności
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn
Afobam® może powodować:
- senność;
- zawroty głowy;
- obniżenie koncentracji i spowolnienie reakcji psychomotorycznych.
Zaleca się:
- nie prowadzić pojazdów ani nie obsługiwać maszyn, dopóki pacjent nie upewni się, że lek nie wywołuje u niego wyraźnej sedacji lub zawrotów głowy;
- powstrzymać się od spożywania alkoholu w trakcie leczenia;
- nie stosować równocześnie innych leków działających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy bez konsultacji z lekarzem.
Ryzyko uzależnienia i zespół odstawienny
Przy długotrwałym stosowaniu i/lub przyjmowaniu wysokich dawek benzodiazepin możliwe są:
- uzależnienie psychiczne i fizyczne;
- zespół odstawienny po nagłym przerwaniu terapii (bóle głowy i mięśni, nasilony lęk, drażliwość, zaburzenia snu, w ciężkich przypadkach – drgawki, omamy itp.).
Aby zmniejszyć ryzyko, istotne jest:
- ścisłe przestrzeganie schematu i czasu trwania terapii zaleconego przez lekarza;
- niezwiększanie dawki samodzielnie;
- nieprzerywanie leczenia nagle – odstawianie powinno być stopniowe.
Interakcje lekowe
Afobam® wchodzi w interakcje z szeregiem leków i substancji.
Nasilenie działania sedatywnego
Następujące środki mogą nasilić depresyjny wpływ na OUN podczas równoczesnego stosowania z alprazolamem:
- inne leki psychotropowe;
- leki przeciwpadaczkowe;
- leki przeciwhistaminowe o działaniu sedatywnym;
- alkohol.
Wpływ na stężenie leków we krwi
- jednoczesne stosowanie z lekami przeciwdepresyjnymi – imipraminą i dezipraminą – może prowadzić do zwiększenia ich stężenia we krwi;
- fluoksetyna – wydłużenie okresu półtrwania alprazolamu do około 20 godzin;
- cymetydyna, antybiotyki makrolidowe, hormonalne środki antykoncepcyjne – zmniejszenie klirensu alprazolamu;
- alprazolam może zwiększać stężenie digoksyny, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku.
W przypadku równoczesnego stosowania jakichkolwiek leków należy poinformować lekarza o terapii lekiem Afobam®.
Afobam® w ciąży i w okresie karmienia piersią
Przed przepisaniem alprazolamu kobietom w wieku rozrodczym należy je poinformować o konieczności zgłoszenia planowanej ciąży lub podejrzenia ciąży.
- Benzodiazepiny przenikają przez łożysko i mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych (zwłaszcza rozszczepu wargi i/lub podniebienia) – choć ryzyko bezwzględne pozostaje niskie.
- Stosowanie w III trymestrze ciąży lub w czasie porodu może prowadzić u noworodka do:
- zespołu „wiotkiego dziecka” (hipotonia, zaburzenia odruchu ssania, słaby przyrost masy ciała);
- depresji oddechowej, bezdechu, hipotermii (zwłaszcza przy dużych dawkach);
- objawów odstawiennych (pobudzenie, drżenie, nadmierna reaktywność) w ciągu kilku dni po urodzeniu.
Afobam®:
- nie jest zalecany w ciąży (podejrzewanej lub potwierdzonej), z wyjątkiem przypadków bezwzględnych wskazań medycznych;
- nie jest zalecany w okresie karmienia piersią, ponieważ benzodiazepiny przenikają do mleka kobiecego.
Działania niepożądane leku Afobam®
Najczęstsze działania niepożądane są związane z nadmiernym działaniem farmakologicznym (sedacja, senność). Działania te zwykle występują na początku leczenia i mają tendencję do zmniejszania się w miarę adaptacji organizmu lub redukcji dawki.
Najczęstsze działania niepożądane
- Zmęczenie, senność, działanie uspokajające;
- zawroty głowy, uczucie „pustki” w głowie, bóle głowy;
- zaburzenia koordynacji, ataksja, spowolnienie reakcji;
- obniżenie uwagi i czujności;
- zaburzenia pamięci i mowy;
- drażliwość, obniżenie libido, objawy depresyjne;
- zaparcia, suchość w ustach, nudności;
- zamglone widzenie;
- uczucie osłabienia, osłabienie mięśni.
Rzadziej i bardzo rzadko obserwowane działania niepożądane
- zmiana masy ciała;
- hiperprolaktynemia;
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe;
- zaburzenia czynności wątroby, zapalenie wątroby, żółtaczka, cholestaza;
- reakcje skórne, zapalenie skóry;
- zaburzenia oddawania moczu (retencja lub nietrzymanie moczu);
- zaburzenia cyklu miesiączkowego, obniżenie funkcji seksualnych, ginekomastia;
- zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego;
- zaburzenia motoryki, drgawki, reakcje napadowe;
- reakcje alergiczne i anafilaktyczne, agranulocytoza (bardzo rzadko).
Reakcje paradoksalne
Podobnie jak inne benzodiazepiny, Afobam® może w rzadkich przypadkach wywoływać reakcje paradoksalne:
- drażliwość, agresywność, zachowania wrogie;
- pobudzenie psychoruchowe, nadmierną aktywność;
- nasilenie lęku, nerwowość, bezsenność;
- omamy, nietypowe myśli.
Szczególnie narażeni są pacjenci z:
- zaburzeniami osobowości typu borderline;
- wywiadem zachowań agresywnych;
- nadużywaniem alkoholu lub narkotyków;
- zaburzeniem stresowym pourazowym (PTSD).
W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Mechanizm działania leku Afobam®
Afobam® (alprazolam) jest pochodną triazolobenzodiazepiny. Główne działania:
- przeciwlękowe (anksjolityczne);
- uspokajające i nasenne;
- przeciwdrgawkowe.
Lek nasila działanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) – głównego neuroprzekaźnika hamującego w ośrodkowym układzie nerwowym. Prowadzi to do zmniejszenia pobudliwości struktur mózgu odpowiedzialnych za powstawanie lęku i napięcia.
Alprazolam dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, maksymalne stężenie we krwi osiąga po 1–2 godzinach, a średni okres półtrwania wynosi około 11,2 godziny. Metabolizowany jest w wątrobie, wydalany głównie przez nerki.
Skład leku Afobam®
Jedna tabletka leku Afobam® zawiera:
- 0,25 mg lub 0,5 mg alprazolamu jako substancję czynną.
Pełny wykaz substancji pomocniczych znajduje się w oficjalnej ulotce dołączonej do opakowania produktu leczniczego.
Bezpieczne stosowanie leku Afobam®: podstawowe zalecenia dla pacjenta
- Przyjmuj lek wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza i w ściśle określonych dawkach.
- Nie zwiększaj dawki samodzielnie, nawet jeśli objawy lęku utrzymują się – skonsultuj się z lekarzem.
- Nie łącz leku Afobam® z alkoholem.
- Oceń swoją indywidualną reakcję na lek przed prowadzeniem pojazdów i obsługą maszyn.
- Nie przerywaj nagle stosowania – lek należy odstawiać stopniowo.
- Informuj lekarza o wszystkich działaniach niepożądanych i jednocześnie stosowanych lekach.
- W przypadku ciąży, planowania ciąży lub karmienia piersią koniecznie skonsultuj się ze specjalistą w sprawie dalszego leczenia lub jego przerwania.
